[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Usajbia (1205-1270) zestawia 151 prac. Z uczonych, europejskich C.Brockelmann w swej
"Geschiehfce der arabischen Literatur",Leiden 1945, wyd. II, ustala 100 tytułów prac
Awicenny. Z kolei J.Bielawski wymienia "wiarygodną listę dzieł" Awicenny, zestawioną przez
A.M.Goichon, oraz stwierdza, że "najbardziej kompletną listę dzieł Ibn Siny" Sporządził
G.C.Anawati.
Należy więc opowiedzieć się za większością opinii i przyjąć, że miarodajną
informacją w sprawie dzieł Awicenny jest publikacja, którą ogłosił G.C.Anawati, a mianowicie
jego "Essai de bibliographie avicennienne", wydany w Kairze w 1950 r.
Dodajmy, że oprócz arabskiej publikacji G.C.Anawatiego i francuskich prac
A.M.Goichon wymienia się jeszcze dwa dzieła bibliograficzne, mianowicie: O.Ergin (po
turecku), Ibni Sina bibliografyasi, Istanbul 1957, (w Buyuk Turk filosof ve tib ustadi Ibni Sina
shahsiyeti ve eserleri hakkinda tetkikler), oraz Y.Mahdavi (po persku), Bibliografia Ibn Siny,
Teheran 1954. M.Achena i H.Masse, którzy przytaczają te bibliografie, dodają, że Y.Mahdavi
ustala 151 autentycznych dzieł Awicenny oraz 111 dzieł wątpliwych. Liczba 151 zgadzałaby
się więc z wykazem Ibn Abi Usajbia.
Miarodajna okazuje się jednak bibliografia, którą opublikował G.C.Anawati,
ponieważ o tej bibliografii także A.M.Goichon napisała, że jest "bibliografią kompletną...
lepszą i bardziej krytyczną od dotychczasowych, a więc także od dokonanego przez nią
wykazu dzieł Awicenny.
8.2. Informacja o dostępnych bibliografiach prac dotyczących Awicenny
Powszechnie wiadono, że bibliografia prac, dotyczących Awicenny, obejmuje
ogromną ilość publikacji. Historyków filozofii interesują prace, prezentujące głównie problemy
filozofii Awicenny. Także jednak w tym zakresie publikacji jest wiele. Pozostaje więc
45
J.Bielawski, %7łycie i dzieła Awicenny, W: Awicenna, s. 91. L.Gardet, La pensee religieuse d'Avicenne, s.
20.A.Zajączkowski, Awicenna i jego epoka. W: Awicenna, s. 34.
41
konieczność dokonania wyboru, Zasadę wyboru opracowań filozofii Awicenny stanowi
zazwyczaj powszechnie uznana przez uczonych, naukowa ranga dzieła. Szukając więc
informacji np. o tekstach Awicenny zgodnie z przyjętą opinią sięga się dziś do znakomitego
"Essai de bibliographie avicennienne", którego autorem jest G.C.Anawati. W zakresie
średniowiecznych przekładów tekstów Awicenny uznaje się za ujęcia autorytatywne prace pani
M.T, d'Alverny i H.Bedoreta. Odpowiedzialnego wykładu filozofii Awicenny, a głównie jego
metafizyki, szuka się przede wszystkim w książkach pani A.M. Goichon, a także w pracach na
temat Awicenny takich autorów, jak: E.Gilson, J.Madkour, L.Gardet, M.Gruz Hernandez.
Dodajmy, że według M.Achena i H.Masse poszczególne wersje metafizyki Awicenny
prezentują trzej autorzy: znakomite wprowadzenie do filozofii "Szifa" opracował J.Madkour,
filozofię ze zbioru "Kadżat" w swej książce pt. "Awicenne" prezentuje Carra de Vaux, o
filozofii w "Iszarat wa t-tanbihat" we wstępie do przekładu tego dzieła informuje
A.M.Goichon.
Bibliografię ważniejszych opracowań filozofii Awicenny można znalezć w Polsce w
łatwo dostępnych dwu pracach, zawierających wykaz literatury awiceniańskiej do r. 1955:
1. E.Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum. S.Zalewski,
Warszawa 1966, s. 621-625.
2. J.Bielawski, Bibliografia, W: Awicenna, praca zbiorowa pod redakcją A.Zajączkowskiego.
Warszawa 1955, s.252-- 244; Por. także wykaz literatury, opracowany przez
A.Zajączkowskiego, tamże, s. 229-251. Wykazy wybitniejszych prac, dotyczących filozofii
Awicenny, można znalezć także w następujących publikacjach:
1. do r. 1957: A.M.Goichon, La distinction de 1'essence et de l'existence d' apres Ibn Sina
(Avicenne), Paris 1957, s. XIII - XVI (teksty i przekłady), s. 504-520 (opracowania),
2. do r. 1962: O.Chahin, Ontologie et theoiogie chez Avicenne, Paris 1962, s. 165-175.
5. za lata 1959-1969: G.C.Anawati, Bibliographie arabe et islamigue, "Bulletin de philosophie
medievale" 10-12 (1968-1970) 545-549.
Podane w tym paragrafie informacje pozwolą więc zorientować się w ważniejszych
pozycjach literatury awiceniańskiej do r. 1969.
9. Wykaz prac cytowanych
1. G.C.Anawati, Bibliographie arabe et islamigue, "Bulletin de philosophie medievale" 10-12
(1968-1970) 343-349.
2. G.C.Anawati, La destinee de 1'homme dans la philosophie d'Avicenne, W: L`homme et son
42
destin, Actes du Premier Congres International de Philosophie Medievale, Louvain-Paris
1960, s. 257-266.
3. G.C,Anawati, Mu' allafat Ibn Sina (po arabsku ze streszczeniem w języku francuskim pt.
Essai de bibliographie avicennienne), Le Caire 1950.
4. Arystoteles, Metafizyka, Aristoteles graece ex recensione I.Becceri, edidit Accademia
Regia Borussica, Berolini 1851, t. II, s. 980 a 22 - 1095 b 50.
5. Awicenna, Biografia, tłum. J.Bielawski, "Myśl Filozoficzna" 3/5 (1952) 57-66.
6. Awicenna, Biografia, tłum. J.Bielawski, W: Awicenna, Warszawa 1955, s. 208-228.
7. Awicenna, Le Livre de science, tłum. M.Achena i H.Masse, Paris 1955, t. I, s. 5-20
(Introduction).
8. Awicenna, Livre des directives et remarques, tłum. A.M. Goichon, Beyrouth-Paris 1951, s.
1-74 (Introduction).
9. Awicenna, Metaphysices compendium, tłum. N.Carame, Roma 1926.
10. J.Bielawski, Bibliografia, W: Awicenna, Warszawa 1955, s. 252-244.
11. J.Bielawski, %7łycie i dzieła Awicenny, W: Awicenna, Warszawa 1955, s. 74-112.
12. C.Brockelinann, Geschichte der arabischen Literatur, Leiden 1945, wyd. 2.
13. Carra de Vaux, Avicenne, Paris 1900.
14. O.Chahine, Ontologie et theologie chez Avicenne, Paris 1962.
15. O.Ergin, Ibni Sina bibliografyasi (po turecku); Istanbul 1957.
16. A.Forest, La structure metaphysigue du concret selon saint Thomas d'Aquin, Paris 1956,
wyd.2.
17. L.Gardet, La pensee religieuse d'Avicenne, Paris 1951.
18. C.Giacon, In tema di dipendenze di S.Tommaso da Avicenna, W: L`homme et son destin,
Actes du Premier Congres International de Philosophie Medievale, Louvain-Paris 1960, s.
555-544.
19. E.Gilson, Byt i istota, tłum. P.Lubicz i J.Nowak, Warszawa 1965, s. 106-125 (rozdział IV
pt. Istota przeciwko istnieniu).
20. E.Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, tłum. J.Rybałt, Warszawa 1958.
21. E.Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum. S.Zalewski,
Warszawa 1966, s. 187-214, 621-625.
22. E.Gilson, Jedność doświadczenia filozoficznego, tłum. Z.Wrzeszcz, Warszawa 1968.
23. E.Gilson, Pourquoi saint Thomas a critigue saint Augustin, "Archives d'histoire doctrinale
et litteraire du moyen age", I (1926-1927) 5-127.
24. E.Gilson, Les sources greco-arabes de 1'augustinisme avicennisant, "Archives d`histoire
[ Pobierz całość w formacie PDF ]