[ Pobierz całość w formacie PDF ]
angażuje się w odkrywanie tego, co tak naprawdę jest w nim ukryte oraz co
jest istotą całego przekazu. Prawidłowo skonstruowana metafora umożliwia
więc przekazanie informacji lub osiągnięcie określonego rezultatu dużo szybciej
i skuteczniej niż tzw. obrazowe linearne objaśnianie.
Przypomina mi się w tym miejscu pewne zdarzenie, które miało
miejsce na jednym z treningów, w którym brałem udział wiele lat
temu. Uczestniczył w nim młody mężczyzna, który miał w życiu
2002 Andrzej Batko 45
zasadę, że jak już coś robił, to zawsze na maksymalnych obrotach.
Czymkolwiek się nie zajmował, to musiał to robić najlepiej ze
wszystkich. Podobne reguły rządziły jego relacjami z innymi ludzmi.
Bardzo chciał, aby każdy człowiek, który znajdował się w jego
bezpośrednim otoczeniu, darzył go wielką sympatią, w związku z
czym, cały czas bardzo starał się stać duszą towarzystwa, każdemu
pomagać, w każdej wolnej chwili z kimś rozmawiać, opowiadać
dowcipy. Kłopot był tylko w tym, że my, czyli pozostali uczestnicy
tego szkolenia, nie zawsze mieliśmy na to ochotę, co sprawiło, że
jego zachowanie już po bardzo krótkim czasie stało się dla nas dość
irytujące. Znalazło się parę osób, które w różny sposób próbowały
uświadomić mu, że takie postępowanie przynosi rezultaty przeciwne
do zamierzonych. Niestety bez rezultatu. Wtedy do akcji wkroczył
prowadzący ten warsztat trener, który zadał mu pytanie: Słuchaj
niedawno usłyszałem w trakcie jednej z twoich rozmów, że jesteś
zapalonym żeglarzem . Nasz dusza towarzystwa odpowiedział
natychmiast: Tak, to jest moja największa życiowa pasja! Wtedy
trener powiedział mu coś takiego: W takim razie chciałbym, abyś w
pełni uświadomił sobie, że twoje postępowanie w stosunku do innych
ludzi przynosi takie rezultaty, jak żeglowanie na przebranych
żaglach. Dużo wysiłku, hałasu i łopotu, a łódz i tak płynie dużo
wolniej, niż na trochę wyluzowanych żaglach. Także wyluzuj trochę!
I ten gość, ku naszemu wielkiemu zdziwieniu naprawdę sobie
odpuścił i nareszcie dało się z nim wytrzymać.
Ta historia jest doskonała do tego, aby pokazać Ci, jak wspaniałe
rezultaty można osiągnąć dzięki dobrze dobranej metaforze. W tym
miejscu pewnie od razu postawisz pytanie: Kiedy metafora jest
dobrze dobrana? Odpowiedz na nie jest prawdopodobnie
najistotniejszą informacją, konieczną do skutecznego wywierania
wpływu przy wykorzystaniu metafory, także zapamiętaj ją na zawsze!
Uwaga! Metafora jest dobrze dobrana wtedy, kiedy doskonale
pasuje do sposobu w jaki świat postrzega osoba, na którą
wywieramy wpływ! Warto w tym miejscu wyjaśnić, że na sposób
postrzegania świata każdego człowieka wpływają przede wszystkim:
jego przekonania, wszystkie dotychczasowe doświadczenia życiowe,
oczekiwania oraz posiadana wiedza. W opisanej powyżej sytuacji
trener odwołał się do istotnych, w świecie tego uciążliwego dla
otoczenia mężczyzny, doświadczeń, które były związane z
żeglarstwem i posługując się pewnym zjawiskiem, które z pewnością
znane jest każdemu, nawet początkującemu żeglarzowi, jako
przenośnią, skutecznie spowodował zmianę w jego zachowaniu.
Jednak nie osiągnąłby z pewnością tak spektakularnego sukcesu,
próbując dokonać zmiany przy użyciu metafory, którą byłaby np.
bajka o krasnoludkach. Bajka też jest metaforą, która również może
stać się wdzięcznym narzędziem wywierania wpływu, ale na to co
robią i myślą dzieci. Można ją umiejętnie wykorzystywać do
rozwiązywania dziecięcych problemów, opowiadając w zajmujący
sposób historię o tym, jak w analogicznej sytuacji poradził sobie
bohater z ulubionej bajki, a nawet gry komputerowej. Naiwnością
byłoby jednak sądzić, że można w ten sposób wywrzeć skutecznie
2002 Andrzej Batko 46
wpływ na umysł dorosłego, w pełni sprawnego intelektualnie
człowieka.
Powyższa historia obrazuje jeszcze jedną ciekawą cechę metafory.
Nie zawsze musi być ona rozbudowana i długa, aby spowodowała
zamierzony rezultat. Czasami wystarczy tylko zbudowane z zaledwie
kilku słów porównanie, a efekty mogą być naprawdę imponujące.
Konieczna jest jednak do tego dość głęboka znajomość sposobu w
jaki postrzega świat człowiek, na którego zachowanie chcemy
wpłynąć, wykorzystując do tego ten wzorzec języka perswazji.
Z metaforą prawie nierozerwalnie związany jest jeszcze jeden
zaawansowany wzorzec językowy, którym mianowicie jest CYTAT.
Jestem przekonany, że przynajmniej intuicyjnie wiesz, iż cytat jest to
taka struktura lingwistyczna, która pozwala swobodnie
zakomunikować określoną treść drugiej osobie, jednocześnie
tworząc skojarzenie w umyśle rozmówcy pomiędzy tą treścią, a inną
osobą lub kontekstem, np.
Mam znajomego, który jest bardzo twórczą osobą i pewnego
dnia powiedział mi taką rzecz: Czerp przyjemność z rozmaitych
nowych sytuacji, możesz się z nich dużo nauczyć! Nie wiem,
czy miał rację.
Poznałeś właśnie pierwszy rodzaj cytatu tzw. cytat bezpośredni.
Istnieje także drugi rodzaj cytatu, który określany jest mianem cytatu
pośredniego. Oto przykład takiego cytatu:
Powiedziano mi, abym zrelaksował się po pracy.
Cytat jest kolejnym rodzajem ramy, która zostaje wykorzystana w
celu ukrycia właściwej treści przekazu przed świadomym umysłem
[ Pobierz całość w formacie PDF ]