[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zieniu. Obrazy te były widoczne na wszystkich ją jednakowe gałęzie językowe i policzkowe.
zebranych w niniejszej pracy zdjęciach radio- W pierwszych zębach przedtrzonowych bez-
logicznych. W celu prawidłowego rozpozna- pośredni dostęp możliwy jest najczęściej do
nia budowy anatomicznej zębów należy wyko- kanału policzkowego. Obserwacje te potwier-
nać zdjęcia w dwóch projekcjach [3, 4, 9]. dzają przedstawione w niniejszej pracy przy-
Zdjęcia wykonywane techniką kąta proste- padki (ryc. 2b).
go w projekcji ortoradialnej (prostopadłej do Trudność w lokalizacji, a następnie w opra-
długiej osi zęba i filmu) nie przekazują peł- cowaniu kanału językowego doprowadza do
nej informacji o budowie anatomicznej, ponie- dużej liczby powikłań. W przebiegu kanału
waż elementy znajdujące się w płaszczyznie istnieją dwa przeciwległe zakrzywienia [5].
policzkowo-językowej, równoległej do prze- Bezpośrednio po odgałęzieniu zakrzywia się
biegu wiązki, są niewidoczne. Należy wyko- on w części koronowej językowo, a potem w
nać zdjęcie dodatkowe w projekcji skośnej. stronę osi głównej zęba. Aby zlokalizować
Powoduje to rozdzielenie kanałów nakładają- kanał językowy, należy poszukiwać go narzę-
cych się w płaszczyznie policzkowo-języko- dziem o numerze 10 czasami 8 lub 6 zakrzy-
wej. Wykonując zdjęcie w projekcji skośnej wionym w kierunku językowym. Most zębi-
mezjalnej z odchyleniem 20 stopni, kanał języ- nowy pomiędzy kanałem językowym a po-
kowy uwidocznimy na zdjęciu w pozycji me- liczkowym występuje w połowie długości ka-
zjalnej [9]. Martinez-Lozano i wsp. [3] doszli nału i często jest wyczuwalny narzędziem. Po
do wniosku, że najlepiej uwidoczni się kanały zlokalizowaniu pilnikiem na głębokości oko-
w dolnych drugich zębach przedtrzonowych ło 2mm ujścia kanału językowego, należy ob-
stosując odchylenie nawet o 40 stopni. rócić narzędzie o 180 stopni tak, żeby wejść
Opisane w pracy przypadki 1 i 4 dobrze obra- w przeciwległe zakrzywienie [6]. Po zlokali-
zują przydatność zdjęć wykonanych w różnych zowaniu kanału, w celu uzyskania dostępu w
projekcjach (ryc. 1b, c, ryc. 4b, c). Anomalie linii prostej, należy znieść nawis zębiny nad
anatomiczne dotyczące większej liczby zębów jego ujściem.
można obserwować na podstawie analizy pan- Opracowanie w pierwszej kolejności kanału
tomogramu (ryc. 1a). Nadliczbowe kanały w policzkowego doprowadza do sytuacji, w któ-
jednym zębie pozwalają podejrzewać wystę- rej lokalizacja gałęzi językowej staje się czę-
powanie anomalii w pozostałych. sto niemożliwa. Dlatego dopiero wykluczenie
O występowaniu dodatkowych kanałów obecności kanału językowego upoważnia do
może świadczyć również ekscentryczne po- opracowania kanału policzkowego. Pomocne
łożenie narzędzia widoczne na zdjęciu po- w tym celu jest stworzenie szerokiego dostępu
miarowym. W ocenie morfologii jamy zęba do komory zęba, aby umożliwić pracę z uży-
bardzo istotne jest badanie dna komory. Jeśli ciem mikroskopu zabiegowego. Przedstawiona
w zębach przedtrzonowych występuje poje- w pracy obserwacja 2 dowodzi, że opracowa-
dynczy kanał, to zlokalizowany jest on cen- nie w pierwszej kolejności kanału policzkowe-
tralnie. Położenie ekscentryczne pierwszego go utrudniło lokalizację kanału językowego.
wprowadzonego pilnika ma duże znaczenie Przygotowanie do wypełnienia jamy zęba o
diagnostyczne. Pozwala bowiem podejrzewać złożonej budowie anatomicznej, bez właściwie
153
H. Pawlicka, D. Barankiewicz Czas. Stomatol.,
nal systems. Oral Surg Oral Med Oral Pathol
wykonanego płukania kanału nie jest możliwe.
Oral Radiol Endod 1999, 88: 719-722.
Przykładem jest opisana w pracy obserwacja
4. Mikołajczyk T, Wilk G: Wartość diagnostycz-
4. Po odnalezieniu i opracowaniu dwóch ka-
na zdjęć wewnątrzustnych wykonywanych w
nałów, kanał trzeci, a może i czwarty zostały
projekcji skośnej i ich zastosowanie w lecze-
wypełnione w wyniku płukania jamy zęba z
niu endodontycznym. Rocz PAM 2008, 54, 3:
użyciem ultradzwięków.
94-98.
5. Reuver H: Problematyka leczenia kanało-
Podsumowanie
wego dolnych przedtrzonowców. Część I
Endodoncja.pl 2006, 3: 162-170.
W diagnostyce i leczeniu dolnych zębów
6. Reuver H. Problematyka leczenia kanało-
przedtrzonowych pomocne są: dwa zdjęcia
wego dolnych przedtrzonowców. Część II
diagnostyczne w projekcji ortoradialnej i sko- Endodoncja.pl 2006, 4: 238-246.
śnej, obserwacja przebiegu kanału na zdjęciu
7. Velmurugan N, Sandhya R: Root canal mor-
phology of mandibular first premolars in an
(zwężenie, zniknięcie), badanie dna komory,
Indian population: a laboratory study. Int
zgłębnikowanie ujść, ekscentryczne położenie
Endod J 2009, 42: 54-58.
wprowadzonych do kanału pilników, obserwa-
8. Vertucci F J: Root canal morphology of man-
cja pozostałego uzębienia pod kątem nieprawi-
dibular premolars. J Am Dent Assos 1978,
dłowości anatomicznych, stosowanie ultradz-
97: 47-50.
więków podczas płukania kanałów zęba.
9. Yoshioka T, Villegas J C, Kobayashi C, Suda
H: Radiographic evaluation of root canal
Piśmiennictwo
multiplicity in mandibular first premolars. J
Endod 2004, 30: 73-74.
1.` Cleghorn B M, Christie W H, Dong C C: The
10. Zillich R, Dowson J: Root canal morpholo-
root and root canal morphology of the human
gy of mandibular first and second premolars.
mandibular first premolar: a literature review.
Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1973, 36:
J Endod 2007, 33: 509-516.
738-744.
2. Hoen M M, Pink F E: Contemporary end-
Adres autorek: 92-216 Aódz, ul. Pomorska 251
odontic retreatments:an analysis based clin-
Tel.: 42 675 74 18
ical treatment findings. J Endod 2002, 28:
Fax: 42 675 74 18
834-836.
e-mail: halina.pawlicka@umed.lodz.pl
3. Martinez-Lozano M A, Forner-Navarro L,
Sanchez-Cortes J L: Analysis of radiolog- Paper received 4 January 2010
ic factors in determining premolar root ca- Accepted 7 April 2010
154
[ Pobierz całość w formacie PDF ]